
YATIRIM TEŞVİK BELGESİ
Albert Solino Teşvik Danışmanlığı Birimi
Yatırım Teşvik Belgesi konusunda daha fazla bilgi ve danışmanlık
almak için buradaki formumuzu doldurabilir veya
+90 216 680 06 77 - +90 531 700 4515
numaraları telefon üzerinden bizlere ulaşabilirsiniz.
Ümit Kırım
Süreç Lideri
İhracat , Yatırım ve KOSGEB Projeleri
Albert Solino Consulting
Yatırım Teşvik Nedir?
Yatırım Teşvik Belgesi, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin ülke içinde yapılacak yatırımları desteklemek için uyguladığı bir vergisel ve muafiyetler içeren bir destekleme aracıdır.
- Mevzuat:
- 15 Haziran 2012 tarih ve 2012/3305 sayılı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” (19 Haziran 2012 tarih ve 28328 tarihli Resmi Gazete),
- 2012/1 Sayılı Uygulama Tebliği, (20 Haziran 2012 tarih ve 28329 tarihli Resmi Gazete)
- 30.12.2019 tarihli ve 30994 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1950 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı
- 09.05.2020 tarihli ve 31122 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2501 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı
Teşvik Hedefleri
- Tasarrufların katma değeri yüksek yatırımlara yönlendirilmesi,
- Üretim ve istihdamın artırılması,
- Uluslararası rekabet gücünü artıracak ve Ar-Ge içeriği yüksek yatırımların özendirilmesi,
- Uluslararası doğrudan yatırımların artırılması,
- Bölgesel gelişmişlik farklılıklarının azaltılması,
- Kümelenme ve çevre korumaya yönelik yatırımlar ile araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin desteklenmesi.
Asgari Yatırım Tutarı
Genel Teşvik Sistemi'nde asgari sabit yatırım tutarı;
- I. ve II. bölgelerde 1 Milyon TL,
- III. , IV., V. ve VI. bölgelerde 500 bin TL'dir.
Büyük Ölçekli Yatırımlar için asgari sabit yatırım tutarı yatırım konusuna göre farklılık göstermekle birlikte, asgari 50 milyon TL olarak belirlenmiştir. Teknoloji ve Ar- Ge kapasitesini artıracak, rekabet üstünlüğü sağlayacak yatırımlar desteklenmektedir.
Stratejik Yatırımlar için belirlenen asgari yatırım tutarı 50 milyon TL'dir.
Bölgesel Teşvik Uygulamaları için ise asgari 500.000 TL'den başlamak üzere desteklenen her bir sektör ve her bir il için ayrı ayrı belirlenmiştir.
Teşvik Destek Unsurları
- KDV İadesi
- Gelir Vergisi Stopaj Desteği
- Sigorta Primi (İşçi Hissesi Desteği)
- KDV İstisnası
- Gümrük Vergisi Muafiyeti
- Vergi İndirimi
- Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği
- Faiz Desteği
- Yatırım Yeri Tahsisi
Genel Teşvik Sistemi
Asgari yatırım tutarı, birinci ve ikinci bölgeler için 1.000.000 TL, diğer bölgeler için ise 500.000 TL olmalıdır.
Yatırım konusu;
“Teşvik Edilmeyecek Yatırım Konuları” (2012/3305 sayılı Karar Ek-4/I) arasında yer almamalıdır.
“Teşviki Belirli Şartlara Bağlı Yatırım Konuları” (2012/3305 sayılı Karar Ek-4/II) arasında yer alıyorsa, bu yatırım konusuna özel olarak belirlenen şartları sağlamalıdır.
Genel Teşvik Uygulaması kapsamında desteklenecek olan yatırım projeleri, genel prensip olarak sadece KDV İstinası ve Gümrük Vergisi Muafiyeti teşvik araçlarından faydalanabilmektedir. Bununla birlikte, bu uygulama çerçevesinde desteklenmesi uygun görülen yatırım projelerinin, 6. bölge'de yapılması durumunda 10 yıl süre ile Gelir Vergisi Stopajı Desteğinden de faydalanması mümkündür. Genel Teşvik Uygulaması kapsamında yatırım projelerine sağlanacak destekler aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
Genel Teşvik Uygulamasında Sağlanan Destekler
- KDV İstisnası
- Gümrük Vergisi Muafiyeti
- Tersanelerin Gemi İnşa Yatırımları için Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği / 18 Ay (6.Bölgede sahil olmadığı için geçerli değil. Diğer tüm bölgelerde geçerlidir.)
- Gelir Vergisi Stopaj Desteği (6.Bölge için 10 yıl/ Diğer bölgeler için yok.)
Örnek Senaryo;
- 1.000.000 TL yatırım söz konusu olduğunu varsayarsak eğer %18’lik KDV tutarı yani 180.000 TL devlete ödenmeyecektir. Yapılan makine alımlarında fatura KDV’siz kesilecektir.
- Yurt dışından makine gelecekse eğer gümrük vergisinden de muaf olunacaktır. 1 milyonluk yatırımda ortalama 200 – 300 bin TL devlete ödenmeyecektir.
Bölgesel Teşvik
İller arasındaki gelişmişlik farkını azaltmayı ve illerin üretim ve ihracat potansiyellerini artırmayı hedefler. İllerin gelişmişlik seviyelerine göre yardım yoğunlukları farklılaştırılmıştır. Desteklenecek sektörler, illerin potansiyelleri ve ekonomik ölçek büyüklükleri dikkate alınarak tespit edilmiştir.
Örnek Senaryo;
- Bölge: 3. Bölge (varsayalım)
- Yatırım tutarı: 1.000.000 TL
- Vergi İndirimi: %60 (%22 olarak ödenecek kurumlar vergisi %60 indirimle birlikte %8 olarak ödenecektir)
- Yatırıma katkı oranı: %25 (1 milyon TL yatırımda 250 Bin TL muafiyet tutarı hak kazanılmakta. Yani %8 olarak ödenecek kurumlar vergisinde ortaya çıkan tutardan 250 Bin TL indirim yapılacaktır.)
- Sigorta primi iş veren hissesi: Yatırım tamamlandıktan sonra istihdam edilecek personele 5 yıl boyunca destek alınacaktır. Destek oranı %20’dir. Yani 1 milyon TL’de 200 Bin TL sigorta primi iş veren hissesinden indirim hakkı sağlanacaktır.)
- Ayrıca yatırım yeri (arazi) tahsisi hakkı da mevcuttur.
Öncelikli Yatırımlara Sağlanan Destekler
Motorlu kara taşıtları ana sanayinde gerçekleştirilecek asgari 300 milyon TL tutarındaki yatırımlar ve asgari 75 milyon TL tutarındaki motor yatırımları ile asgari 20 milyon TL tutarındaki motor aksamları, aktarma organları/aksamları ve otomotiv elektroniğine yönelik yatırımlar.
Stratejik Yatırımlar
- Cari açığın azaltılmasına katkı sağlayacak katma değeri yüksek yatırımlar desteklenmektedir. Stratejik Yatırım Değerlendirme Kriterleri:
- Asgari sabit yatırımın 50 milyon Türk Lirasının üzerinde olması,
- Yurt içi toplam üretim kapasitesinin ithalattan az olması,
- Katma değerin asgari %40 olması,
- Son bir yıl içerisinde gerçekleşen toplam ithalat tutarının 50 milyon ABD dolarının üzerinde olması.
Yatırım Teşvik Belgesi Ar-Ge Projesi Tamamlamış İşletmeler
- Ar-Ge projesini tamamlamış ve kurumdan projenin başarıyla tamamlandığına dair başarı yazısını almış işletmeler, Ekonomi Bakanlığı tarafından sağlanan yatırım teşviği mekanizmasında, proje çıktısı ile ilgili gerçekleştirecekleri yatırımları için 5. bölge desteklerinden faydalanırlar. 5. Bölge destekleri kapsamında; KDV İstisnası, Gümrük Vergisi İstisnası, Vergi İndirimi, SGK İşveren Payı Desteği, Faiz Desteği ve Yatırım Yeri Tahsisi Desteği sağlanmaktadır.
- Yatırım teşvik belgesi başvurusu yapacak firmaların en az 500.000 TL’lik sabit yatırım gerçekleştirmeleri gerekmektedir. Sabit yatırımın unsurları ise şu şekildedir;
- Arazi - Arsa Giderleri
- Bina - İnşaat Giderleri
- İthal ve Yerli Makine Giderleri
- Diğer Giderler(Etüd - proje, yardımcı makine ve teçhizat, ithalat ve gümrükleme, taşıma ve sigorta, montaj)
Devlet kurumlarından (Kosgeb, Tübitak) herhangi bir ar-ge projesini başarılı bir şekilde tamamlayan firmalar ar-ge konusu ürünün seri imalatına yönelik yatırım yapmak istediklerinde yatırımı hangi şehirde yaparlarsa yapsınlar 5. bölge teşvikinden faydalanır.
Yatırım Teşvik Belgesi Nasıl Alınır?
Yatırım teşvik belgesini almak isteyen bir firma ilk önce ssk borcunun olup olmadığını kontrol etmesi gerekmektedir. Aylık ödenen borçlar olduğundan dolayı her ay güncel SGK borcu yoktur yazısını temin ederek bu belgeyi ellerine alması gerekmektedir. Eğer ssk borcu varsa firmanın yatırım teşvik belgesinden faydalanamamaktadır.
Ekonomi bakanlığından sanayi bakanlığına devrolan teşvik belgesi süreçleri, sanayi bakanlığının teşvik uygulamaları, yabancı sermaye genel müdürlüğü tarafından artık yürütülmektedir. Devirden sonra bakanlığın bünyesinde bir online sistem oluşturuldu ve bu online sistemde uzun adı elektronik teşvik uygulama ve yönetim sistemi kısa adı ise E-TUYS uygulama sistemi diye ifade edilmektedir. Yatırımcı bu sistem üzerinden bilgilerini güncelleyebilir ve yatırım teşvik belgesi başvurularına bulunabilmektedirler.
Bu sisteme girişimizi nasıl sağlıyoruz; sisteme ilk önce firma kendi bünyelerinde imza yetkilisi ve e-imza sahibi olan bir kişi için yetkilendirme başvurusu yapmaktadırlar. Daha sonrasında bu kişi üzerinden e-devlet şifresi ile sisteme giriş yapılarak firma bilgilerinin güncellemesi yapılmaktadır, faaliyet alanları, yaptığı işler, genel adres bilgileri telefon bilgileri, kep adresi bilgileri sisteme girilmektedir .Akabinde de bunu gönderdikten sonra ikinci yetkilendirme işlemi gerçekleştikten sonra sistem aktif hale gelmektedir.
Sistem aktif olduktan sonra yatırım teşvik belgesi ile ilgili yapılacak yatırımın konusu, yapılacak yatırımın nereye yapılacağı, adresi , bölgesel teşvik ise bölgesel teşvik unsurlarının gerektirdiği, inşaat makine yatırımı, bunların girilmesi, genel teşvik sistemi ile desteklenecek ise firma KDV, gümrük vergisine tabi olan sade makine yatırımını sisteme girerek gerekli evraklar sisteme tekrar yüklenerek bu başvuru sürecini tamamlamış olmaktadır.
Bütün başvuru süreci ilk yetkilendirme süreci hariç bütün başvuru süreci ve akabinde revize ve kapama işlemleri online ortamda yürümektedir. Bütün fatura girişleri, gümrük gerçekleşmeleri hepsi online ortamda sistem üzerinden yapılmaktadır.
Yatırım Teşvik Danışmanlığında Albert Solino Yaklaşımı Nedir?
Yatırım Teşvik belgesi kapsamında, Albert Solino Danışmanlık olarak firmalarla görüşmeye gittiğimizde, ilk önce müşterilerimizin yatırımlarını dinleriz. Firmanın mevcutta gerçekleştirdiği “faaliyetleri nedir”, “üretimlerinin konusu nedir” sorularının cevaplarını müşterilerimizden geri bildirim alarak ön analizini gerçekleştiriyoruz. Bu ön analiz, firmanın hangi yatırım konusuna tabi olacağının tespit edilmesi noktasında önemli bir adımdır. Ön araştırma sonrasında, firmanın doğru yatırımı yapma konusuna göre yönlendirmelerini gerçekleştiriyoruz. bölgesel teşvik olup olmadığı ya da hangi yakın illerde yatırım yapacaklarını müşterilerimizle istişare ediyoruz. Örnekle somutlaştırmak gerekirse firmalarımız nereye nasıl yatırım yapabilir tüm bu durumların hepsini toplantılarımızda karşılıklı konuşarak firmalarımızı iyi bir şekilde çözümlemesini yapıyoruz.
Analiz sonrası karşılaştığımız yapıya göre yatırım teşvik tablosunu çıkartıyoruz. Tüm bu ilk ön analiz ve ön raporlama süreçleri bittikten sonra destek yapısını oluşturuyoruz ve atılacak adımların tüm planlamalarını gerçekleştiriyoruz. Sonraki aşamada müşterilerimiz yetkiyi verdiği zaman başvuru süreçlerine başlamış oluyoruz. Bu aşama sonrasında yetkilendirme işlemleri noktasında firmamızda konuyla ilgilenecek personelin yetkilendirme işlemini gerçekleştiriyoruz.
Firmadaki yetkilendirilmiş kişi üzerinden firma bilgilerinin güncelleme işlemlerini tamamlanmasını sağladıktan sonra sistem tamamen aktif hale gelmiş oluyor. Bu aşamada Albert Solino’ daki uzmanlarımız tarafından planlaması yapılan, yatırım teşvik belgesi konusuna tabi olan makine yatırımı, inşaat yatırımı ya da belirlenen genel harcamaların girişlerini E-TUYS üzerinden gerçekleştiriyoruz. Yatırımın genel anlamdaki içeriğini proje konusu olarak teşvik sistemine yansıtarak bu başvuruları gerçekleştirilmektedir. Albert Solino danışmanlık yaklaşımı olarak Bakanlık tarafından başvuru süreçleri takip edilmekte ve yatırım teşvik belgesi onaylanana kadar tüm süreçleri firmamız tarafından yürütülmektedir. Firmalarımız yatırım teşvik belgesi kapsamında diledikleri kadar revizeler yapabilmektedir. Aynı zamanda firmalarımızın makine listelerinde güncelleme, ithal ya da yerli makine üreticisine ekleme ya da çıkarma işlemi yapma ve fiyat güncellemesi uzman danışmanlarımız tarafından yapılabilmektedir. Bu güncellemeler için herhangi bir sınırlama olmadığı gibi firmaların yatırım teşvik belgesi kapama işlemleride firmamız tarafından yapılmaktadır.
Özetle belirtmek gerekirse, firmalarımızın güncelleme işlemleri, revize işlemleri, kapama işlemleri, başvuru işlemleri ve yetkilendirme işlemleri dahil olmak üzere tüm süreçleri, müşteri firmalar adına uzmanlarımız gerçekleştirmektedir. Ayrıca tüm bu evrak süreçlerini sorunsuz bir şekilde atlatmasını, T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafındaki takip süreçlerini Albert Solino olarak bizler yürütüyoruz.
Yatırım Teşvik Belgesi Konusunda Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar?
Öncelikle yatırım teşvik belgesi kapsamında firmaların yapmayı planladıkları yatırım için nasıl teşvik alacağını, hangi teşviklerden faydalanacağını belirlemesi gerekmektedir. Türkiye’de sektörel hizmet sayısı fazla olduğundan, her firmanın desteğe uygunluğu, verimlilik yapısı birbirinden farklı olabilmektedir. Bazı firmaları için KDV mahsuplaşması yapılabilmekte ve vergisi düşebilmektedir. Ancak Ar-Ge’si olan bir firmaya yatırım teşvik belgesi çok uygun gelmeyebilmektedir. Örnekle detaylandırmak gerekirse bir işte yurt dışı ihracatı doğrultusunda, %90 oranında yurt dışına satış yapan bir firma, zaten KDV’yi mahsuplaşacağı ve devlette alacaklı konumda olduğu için ikinci kez KDV hakkı, diğer bir ifadeyle genel teşvik sisteminden faydalanması mantıklı olmamaktadır. Örnekte belirtildiği gibi tüm bu kıyaslamaların, uygunlukların araştırmalarının yapılarak başvurularının gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Yatırım teşvik belgesi kapsamında firmaların yapacağı yatırımlarda asgari tutarlar bulunmaktadır. Örnekle açıklamak gerekirse, firmalar genel teşvik sisteminde başvuru yaptığında, üç yıl içinde en az bir milyon tl’lik yatırım yapması gerekmektedir.
Ek olarak belirtmek gerekirse, bölgesel teşvik için düşünüldüğünde firmaların yatırım konularına ve sektörlerine göre değişmekle birlikte, üç yıl içinde iki milyondan, beş milyona kadar değişkenlik gösteren minimum tutarlar bulunmaktadır. Dolayısıyla firmaların yatırım teşvik belgesi kapsamında bu rakamlara dikkat ederek yatırım teşvik belgesi planlaması yapması gerekmektedir. Diğer bir ifadeyle firmalar, yatırım teşvik kapsamında gerçekleştiremeyecekleri yatırımları, sadece yatırım teşvik belgesi almak için yazdıklarında, planladıklarında ilerleyen zamanlarda sorunlarla karşılaşmaktadır. Belirttikleri yatırımı üç yıl içinde süre uzatımı kapsamında dahil edersek dört buçuk yıl içerisinde bu yatırım firmalar minimum yatırım tutarını tamamlayamadığında, taahhüt ettikleri miktarı Bakanlık tarafından faizi ile geri alınmaktadır. Bu nedenle firmaların dikkat etmesi gereken en önemli nokta, yatırım teşvik kapsamında yapacakları yatırımların, iyi analiz edilmesi ön fizibilitesinin iyi bir şekilde yapılması analiz edilmesi gerekmektedir. Özetlemek gerekirse, yatırım konularında firmalara ne kadar katkı sağladığının ve uygunluğunun önden araştırılarak yatırım konusunun ele alınması gerekir.
Yatırım Teşvik Danışmanlığı
1- Yatırım Danışmanlığı
Hizmet paketimiz aşağıdaki hizmetleri kapsar:
- Yatırımın yapılacağı en uygun yeri belirlemek için farklı alternatif illerde senaryolar hazırlamak,
- Bu senaryolara göre, kısa ve uzun vadede elde edilecek teşviklerle ilgili olası bütçe ve fayda senaryoları hazırlamak,
- Bu senaryolar ışığında karar verilmesi amacıyla firma üst yönetimi ile beyin fırtınası toplantısı gerçekleştirmektir.
2- Yatırım Teşvik Belgesi İçin Gerekli Rapor ve Belgelerin Hazırlanması ve Başvuru
Hizmet paketimiz aşağıdaki hizmetleri kapsar:
- Investment Incentive Belgesi’nin alınabilmesi için gerekli YATIRIM BİLGİ FORMU’nun hazırlanması,
- Investment Incentive Belgesi Başvuru Süreci Danışmanlığı,
- Başvuruda istenen şirket belgelerinin hazırlanması konusunda danışmanlık hizmeti,
- Başvuru sürecinin takibi ve gerektiği takdirde YATIRIM BİLGİ FORMU’ndaki revizeleri yapmak.
Yatırım Teşvik Belgesi Müracaat formu Doldurma Kılavuzu
Yatırımcı Bilgileri
1. Adı / Unvanı: İlgili sicil gazetelerinde kayıtlı olduğu şekilde yatırımcı adı ya da unvanı yazılır.
2. Haberleşme adresi: Yatırımcının güncel haberleşme adresi yazılır.
3. Telefon / faks / e-posta / web adresi: Yatırımcının güncel diğer iletişim bilgileri yazılır.
4. Sermayesi: Yatırımcının son sermaye yapısını gösterir ilgili sicil gazetesine göre sermaye ve ortakların bilgileri yazılır.
5. Bağlı bulunduğu vergi dairesi / vergi kimlik numarası: Yatırımcının bağlı bulunduğu vergi dairesi ve numarası yazılır.
6. SGK İş Yeri Sicil Numarası: Yatırımın yapılacağı yatırım yerine ilişkin SGK iş yeri sicil numarası yazılır. Komple yeni yatırımlarda bu alan boş bırakılır.
7. Projeden sorumlu şahısların iletişim bilgileri: Proje değerlendirme aşamasında, projeye ilişkin teknik bilgi alınabilecek şahısların iletişim bilgileri yazılır.
Yatırım İle İlgili Bilgiler
8. Yatırım yerinin ili, ilçesi, adresi, organize sanayi bölgesinde olması halinde bölgenin adı, kiralık ise kiralama bilgileri: Yatırım yeri bilgileri yazılır. Yatırımın organize sanayi bölgesinde olması halinde ayrıca ilgili bölgeden yer tahsis yazısı aranır. Ayrıca, yatırımın yapılacağı arsa-arazi veya binanın kiralık ise kiralama bilgileri belirtilir.
9. Yatırımın Cinsi: Komple yeni yatırım, tevsi, modernizasyon, ürün çeşitlendirme ve entegrasyon cinslerinden uygun olanı yazılır.
10. Yatırımın Sektörü ve Konusu: Yatırımın ilgili sektörü ve kısaca konusu yazılır. Örneğin; İmalat – Otomotiv yan sanayi yatırımı, Hizmetler – Otel yatırımı, Enerji – Rüzgar enerjisinden elektrik enerjisi üretimi yatırımı vb.
11. Yatırıma Başlama Tarihi: Müracaat tarihi esas alınarak ay ve yıl olarak yazılır. Örneğin; Şubat 2012, Haziran 2013 vb.
12. Yatırımın Bitiş Tarihi: Yatırımın planlanan bitiş tarihi ay ve yıl olarak yazılır.
13. Mevcut istihdam: Son altı aylık dönem ortalaması esas alınarak mevcut istihdam yazılır. Mevsimsel özellik taşıyan yatırımlarda ise bir önceki yıla ait mevsimsel ortalama esas alınarak mevcut istihdam yazılır. Komple yeni yatırımlarda bu alan boş bırakılır.
14. Öngörülen İlave İstihdam: Yatırım neticesinde sağlanacak ilave istihdam yazılır.
15. Projenin Kapasitesi: Tek vardiyada tesiste üretilen ve ilave olarak üretilecek mal veya hizmet miktarları yazılır. Mevcut üretimin olması durumunda kapasite raporundaki üretim kapasitesi yazılır.
16. Projenin Kısa Anlatımı: Projenin gerekçesi, üretim teknolojisi, sektöre ilişkin genel bilgiler, üretilecek mal veya hizmete ilişkin piyasa bilgileri gibi bilgileri içerecek şekilde proje kısaca anlatılacaktır.
17. Üretim Akış Şeması: Üretim aşamaları akış şemasında gösterilerek yazılacaktır. Bu kısım, yatırım bilgi formuna ek olarak da hazırlanabilir. Her aşama için öngörülen istihdam akış şeması içerisinde ayrıca belirtilir. Ayrıca, makine ve teçhizat listelerinde yer alan makine ve teçhizatlara da üretim akış şeması içerisinde yer verilir.
18. Talep Edilen Destek Unsurları: Yatırımın bölgesi, sektörü ve büyüklüğü dikkate alınarak Kararda belirtilen destek unsurlarından talep edilenler işaretlenir.
Toplam Sabit Yatırım Tablosu
A) Arazi – Arsa: Satın alınacak arsanın alan büyüklüğü (m2) ve birim fiyatı (TL/m2) belirtilerek toplam arsa tutarı hesaplanır.
B) Bina-İnşaat: Yapılacak ana mal/hizmet üretim binası ve tesisler, idari binalar ve diğer bina-inşaat harcama kalemi için m2 ve birim değerler de belirtilerek toplam bina-inşaat tutarı hesaplanır.
C) Makine ve Teçhizat: Üretimle ilgili ithal ve yerli makine-teçhizat tutarları, ithal makine ve teçhizat için FOB bedel ve yerli makine ve teçhizat için KDV’siz tutar dikkate alınarak hesaplanır. Ayrıca ithal ve yerli makine ve teçhizata ilişkin olarak örneğe uygun ikişer nüsha liste hazırlanır.
D) Diğer Harcamalar: (Yatırım maliyetine intikal eden)
- Etüt ve proje giderleri,
- Yardımcı makine ve teçhizat giderlerine, mal ve hizmet üretimi ile doğrudan ilgisi bulunmayan makine ve teçhizat harcamaları,
- İthalat ve gümrükleme giderlerine, ithal makine ve teçhizatın temininde yapılan masraflar,
- Taşıma ve sigorta giderleri,
- Montaj giderlerine, ana fabrika ve yardımcı işletme tesislerinin montajları ile ilgili tüm masraflar,
- Diğer giderlere, yatırım dönemi finansman giderleri ile yukarıda belirtilmeyen ancak yatırımla ilgili olan diğer yatırım harcamaları hesaplanarak yazılır.
Yatırımın Finansmanı Tablosu
Yatırımın finansmanına ilişkin bilgiler, toplam sabit yatırım tutarı ile uyumlu olacak şekilde hesaplanarak yazılır.