Marka Türleri Nedir?
Marka türleri 556 Sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile belirtilmiş olup 5 ana başlık altında sınıflandırılmıştır.
(i) Ticari Markalar:
Mal ve/veya Hizmet Markaları
Mallar ve/veya Hizmetler için tescil edilen ve kullanılan markalardır.
Günümüzde bir markanın, dünyanın pek çok ülkesinde tek bir tescil kapsamında hem mallar hem de hizmetler için tescil edilmesi mümkün olduğundan, önemini yitirmiş yapay bir kategorizasyon denilebilir.
(ii) Garanti Markaları
Garanti markası, marka sahibinin kontrolü altında birçok işletme tarafından o işletmelerin ortak özelliklerini, üretim usullerini, coğrafi menşelerini ve kalitesini garanti etmeye yarayan işarettir.
(iii) Ortak Markalar
Ortak marka, üretim veya ticaret ya da hizmet işletmelerinden oluşan bir grup tarafından kullanılan işarettir.
Ortak markalar, ayrı bir sunumun konusu olarak detaylı biçimde aktarılacaktır.
(iv) Koruyucu Markalar (Defensive Trademarks)
Koruyucu markalar, Türk mevzuatında düzenlenmemiştir ve birkaç Uzakdoğu ülkesinde var olan bir marka türüdür.
Koruyucu markalar, tanınmışlığa sahip markaların, kullanılmayacakları mal veya hizmetler için bu kategori altında tescil edilmesi suretiyle, kullanılmayacak mal ve hizmetler için koruma sağlanması amacına hizmet etmektedir.
(v) Tanınmış Markalar
Tanınmış markalar, Türk mevzuatında özel olarak düzenlenmemiş olsa da, fiilen tanınmış marka sicili altında bir özel bir marka türü mevcuttur. Garanti Markaları ve Tanınmış markalar, biraz detaylı bir konu. Ayrıca daha sonraki videolarımızda detaylı bir şekilde ele alacağız.
Explore!
Marka Tescili Nedir? Marka Tescil Başvurusu Nasıl Yapılır? veya “Com.tr” Alan Adı Nedir? gibi konular hakkında bilgi almak istiyorsanız danışmanlık sürecimizin detayları ve bu hizmetimizin püf noktalarının açıklandığı Trademark Application & Trademark Registration our page will be interesting to you.
Markanın İşlevleri Nelerdir?
Markanın işlevleri, marka korumasının amacını anlama amacına da hizmet etmeleri bağlamında önemlidir.
Avrupa Birliği Adalet Divanı birçok kararında, kararlarının meşruluğunu ve gerekçelerini markanın kaynak gösterme işlevine veya diğer işlevlerine dayandırmaktadır.
- Markanın ayırt edicilik işlevi: Markanın ayırt edicilik işlevi aracılığıyla, tüketicilere aynı markayı taşıyan tüm mal ve hizmetlerin eşit kalite seviyesinde olduğunu bilme, bu yolla markayla ürün arasında ilişki kurma fırsatı sunulmaktadır.
- Markanın ticari kaynak gösterme işlevi: Bu işlev geçmişte markalara yüklenen tek işlevdi. Ekonomik pazarın günümüzdeki gibi gelişmemiş ve karmaşıklaşmamış olduğu dönemlerde tüketiciler markaya baktıkları anda alacakları malın veya hizmetin kime ait olduğunu anlayabiliyorlardı.
Markanın kaynak gösterme işlevi, kişilere malı ya da hizmeti piyasaya süren işletmeyi anlama imkanı sunar. Günümüzde farklılaşan ekonomik ilişkiler, piyasaların çeşitlileşmesi gibi olgular, lisans işlemleri markanın kaynak gösterme işlevini bir ölçüde yitirmesine yol açmıştır.
- Markanın garanti işlevi: Tüketicilere aynı markayı taşıyan tüm mal ve hizmetlerin eşit kalite seviyesinde olduğunu bilme, bu yolla markayla ürün arasında ilişki kurma fırsatı markanın garanti işlevi aracılığıyla sunulmaktadır.
- Markanın reklam işlevi: Markanın toplum içinde tanınma düzeyinin artması tüketici kitlesini otomatik olarak artırır. Marka seçimi isabetli yapılmışsa, markanın kendisi başka hiçbir unsura gerek kalmaksızın piyasayı etkileyip reklam etkisi yaratabilir.
Markanın reklam işlevinden kasıt, isabetli marka seçimi veya markanın tanınma düzeyinin artması yollarıyla, o markayı taşıyan ürünlerin piyasadaki etkinliğinin artırılmasıdır.
Brand ve Trademark Arasındaki Fark Nedir?
Bu konuyu maddelendirmeden önce biraz kavramlardan bahsetmek istiyorum.
Türkçe’de kullanılan tabir marka olsa da İngilizce’de marka tabirinin karşılığı olan iki kelime arasında nitelik farkı vardır.
Ayrımın anlaşılması konu uzmanları bakımından önem teşkil etmektedir.
BRAND – TRADEMARK Farkı
Brand bir işletme tarafından ürün veya hizmetleri için seçilen ayırt edici işarettir.
Trademark bir işletme tarafından ürün veya hizmetleri için seçilen ve aynı zamanda hukuki olarak koruması mevcut olan veya başvurusu yapılan ayırt edici işarettir.
BRAND daha çok bir pazarlama kavramıdır ve her Trademark, Brand üst kümesinin içerisindedir.
Buna karşılık Trademark hukuki bir kavramdır ve her Trademark bir Brand değildir.
Trademark, Brand’in hukuki olarak korunan kısmıdır.
®, TM, SM Sembolleri ve Anlamları Nelerdir?
®, TM ve SM sembollerinin, Türkiye’de hukuken bir karşılığı olmasa da kullanımına rastlanmaktadır. Bu semboller, A.B.D. başta bazı ülkelerde statüsel farklılığı işaret etmektedir.
® sembolü, registered trademark yani tescilli markanın sembolüdür ve kullanıldığı markanın ulusal düzeyde tescilli olduğunu belirtmektedir.
TM sembolü, trademark yani ticaret markası anlamına gelmektedir ve işaretin mallar için tescilsiz biçimde marka olarak kullanıldığını göstermektedir.
®, TM, SM sembolleri ve anlamları
SM sembolü ise service mark yani hizmet markası anlamına gelmektedir ve işaretin hizmetler için tescilsiz biçimde marka olarak kullanıldığını ifade etmektedir.
® sembolü ancak ulusal düzeyde tescilli koruma varsa kullanılabilir.
TM ve SM sembolleri, ® sembolünden farklı olarak tescilli korumayı göstermemektedir.
Ayırt Edici Güçlerine Göre Marka Türleri
Marka seçiminde dikkat edinilmesi gereken en önemli noktalardan birisi de markanın ayırt edici gücüdür.
Güçlü markadan kasıt, markanın kullanılacağı mallardan ve hizmetlerden, onlara ilişkin özelliklerden veya genel olarak kullanılan isimlerden uzak olmasıdır.
Tersine zayıf markalar, kullanılacakları mallara ve hizmetlere ilişkin tanımlayıcı özelliklere veya toplum tarafından yaygın olarak kullanılan isim ve kavramlara yakınlık içerir.
Güçlü markalar
(i) Hayal ürünü markalar: Bu tür markalar anlamı veya kavramsal karşılığı olmayan, tamamıyla hayal ürünü işaretlerden oluşmaktadır.
(ii) Rastlantısal markalar: Anlamı veya kavramsal karşılığı olan fakat kullanılacakları mal veya hizmete ilişkin tanımlayıcılık içermeyen markalardır.
(iii) Anımsatıcı markalar: Güçlü ile zayıf markalar arasındaki sınır taşıdır. Bu tür markalar malın veya hizmetin kalitesine, niteliğine, ilişkin anımsatma içerir, ancak doğrudan tanımlayıcı olarak değerlendirilmez.
Zayıf markalar
(i) Tanımlayıcı markalar: Bu tür markalar kullanılacakları mallar veya hizmetler için kalite, karakteristik özellik bildiren ve bu nedenle tescil edilmesi mümkün olmayan markalardır. Kulanım sonucu kazanılmış ayırt edicilik istisnasından yararlanabilirler.
(ii) Yaygın Kullanılan Kişisel İsim veya Soy İsimler: Tescil edilmeleri mümkün olsa da, ayırt edici güçleri oldukça zayıf olduğundan koruma kapsamları nispeten sınırlı olacaktır.
(iii) Jenerik Markalar: Zamanla marka olarak kullanıldığı mal veya hizmetle bütünleşen ve toplum tarafından o ürünün ismi olarak tanınan markalar jenerik markalar olarak adlandırılır. Bu tür markalar ayırt edici işlevlerini büyük ölçüde yitirmişlerdir.
(iv) Özelliksiz Markalar: Ayırt edici niteliği çok düşük olan ve sadece düz karakterlerde bir - iki harften veya tek basamaklı sayılardan ve çok basit şekillerden oluşan markalar olarak tanımlanabilirler.