SWOT Analizi Nedir? 2023 Rehberi
SWOT analizi Türkçe kısaltma olarak GZFT olarak nitelendirilen, kişinin kendisinin veya bir işletmenin, güçlü ve zayıf yönlerini belirlemek ve dış çevrelerden kaynaklanan tehdit ve fırsatları tespit edip bunlara karşı önlem veya aksiyon almak için kullanılan bir analiz biçimidir.
İpucu
Stratejik Planlama Danışmanlık yaklaşımımızı, danışmanlık sürecimizin detayları ve Stratejik planlama kapsamındaki tüm detaylı noktaların açıklandığı Stratejik Planlama Danışmanlığı sayfamız ilginizi çekecektir.
SWOT analizi, incelenen kuruluşun, tekniğin, sürecin veya durumun güçlü ve zayıf yönlerini belirlemekte ve dış çevreden kaynaklanan fırsat ve tehditleri tespit etmekte kullanılan bir tekniktir.
SWOT, İngilizce'deki dört kelimenin baş harflerinden oluşur. GZFT ise bu tekniğin Türkçe karşılığıdır. Güçlü-zayıf yönler, fırsat ve tehditler şeklinde bir açılıma sahiptir.
SWOT Analizine neler yazılır peki?
Analize aşağıdaki başlıkları içeren sorulara karşılık gelen cevaplar yazılır:
İçerideki unsurlar:
Strengths: Güçlü Yönler
Weaknesses: Zayıf Yönler
Dışarıdaki Unsurlar:
Opportunities: Fırsatlar
Threats: Tehditler
SWOT analizi, hedeflerin ve projeyle ilgili tüm faktörlerin uygun şekilde tanımlanmasını sağlayan bir iş analizi sürecidir. Bu analiz yapılırken hem dahili hem de harici bileşenler dikkate alınır, çünkü her ikisi de bir projenin veya girişimin başarısını etkileme potansiyeline sahiptir.
GZFT analizi tekniğinin kökenleri, 1960'larda ve 1970'lerde Stanford Üniversitesi'nde birçok önde gelen şirketin verilerini kullanarak bir araştırma projesini yöneten Albert Humphrey tarafından geliştirilmiştir. Amaç, kurumsal planlamanın neden başarısız olduğunu belirlemektir. GZFT analizi, bir organizasyon veya durum hakkında bir anlayış geliştirmek ve işletmelerde, organizasyonlarda ve bireylerde her türlü durum kapsamında karar vermek için harikadır.
İpucu
Yönetim Danışmanlığı yaklaşımımızı, danışmanlık sürecimizin detayları ve yönetim danışmanlığı kapsamındaki tüm detaylı noktaların açıklandığı Yönetim Danışmanlığı sayfamız ilginizi çekecektir.
SWOT Analizi Neden Önemlidir?
Ülkeler, kuruluşlar ve organizasyonlar çağa ayak uyduracak önlemleri mevcut durumlarını ortaya koyarak tasarlamalı ve uygulamaya koymalıdırlar. Yine bu analizle; ülkelerin, kurum ve kuruluşların, organizasyonların, bu değişen şartlarda belli periyotlarla mevcut durumlarını güncellemesi gerekmektedir.
Stratejik yönetim sürecinde, bu konuda yapılması gereken basamakların hazırlanması, uygulanması ve sonucunda değerlendirilmesi gereği de oldukça önem arz ediyor. Ayrıca "Stratejik planlama nedir?" sorusunun detaylı cevabını ve strateji yönetiminin nasıl yapıldığını öğrenmek isterseniz Stratejik Planlama yazımızı okuyabilirsiniz.
Ortaya atılmasının üzerinden yaklaşık olarak 60-65 yıl geçmiş olmasına rağmen hala çok sık kullanılan yararlı bir teknik olarak görülüyor (tabi doğru şekilde uygulanıp analiz edilebilirse).
2023'te SWOT Analizinde Farklı Olan Ne Olacak?
Teknik gelişmeler, kurumsal ortamdaki değişiklikler ve müşteri davranışındaki değişiklikler dahil olmak üzere bir dizi değişkene bağlı olduğundan, SWOT analizinin 2023'te nasıl değişeceğini tam olarak tahmin etmek zor. Büyük veri ve gelişmiş analitik, büyük olasılıkla ileriye dönük daha büyük bir rol oynayacak ve bir şirketin güçlü yönleri, zayıf yönleri, fırsatları ve tehditleri hakkında daha kesin ve kapsamlı değerlendirmeler yapılmasını sağlayacaktır. Analiz sürecini otomatikleştirmek ve kolaylaştırmak için yapay zeka ve makine öğrenimi de uygulanabilir.
SWOT Analizi Nasıl Yapılır?
Öncelikle bizler en sağlıklı olacak şekilde mümkünse şirketin üst yönetiminin de katıldığı aynı zamanda şirkette belli bir kıdem yılını doldurmuş çalışanlar veya tamamen dışarıdan bir göz olmasını istedikleri kişiler, stratejik çalıştay yapacaksak pazarlama ve satış ekibi ile birlikte bir toplantı düzenliyoruz.
Üst yönetimin de dahil olması oldukça önemli bir konu çünkü bu bir strateji analizi ve sonucunda aksiyonlar alınacak. Ardından içerideki ve dışarıdaki unsurları değerlendirmeye başlıyoruz.
İç analizle başlayacak olursak; iç analizin amacı işletmenin sahip olduğu güçlü ve iyileştirmesi gereken yönlerini ortaya çıkarmaktır. Bu sayede işletmenin potansiyellerini görebiliyoruz ve işletmenin güçlü yönleri ile gelecekteki hedeflerini kuvvetlendirebiliyor ve iyileştirmesi gereken yönleriyle de işletmenin alacağı tedbirlere zemin hazırlayabiliyoruz.
Örneğin güçlü yönlerin tespitinde;
- Sizi rakiplerinizden üstün yapan şeyler ne?
- İşletmenizde neleri iyi yapıyorsunuz?
- Rakipleriniz sizin neyi iyi yaptığınızı düşünüyor?
Gibi sorular sorarak
- "Turn-Over oranlarımız düşük."
- "Grup içi iletişimimiz iyi."
- "Müşteri ile ilişkilerimiz iyi."
- "Karlılık oranımız iyi."
- "Yetkin personele sahibiz."
- "Stok doluluk oranlarımız ideal seviyede-üretim iyi."
Gibi cevapların ardından iyileştirmesi gereken yönlerin tespitine geçiyoruz ve
- İşletmenizde neleri kötü yapmaktasınız?
- İşletmenizde iyileştirilmesi gereken noktalar nelerdir?
- Rakipleriniz gözünde ortaya çıkan ne gibi zayıf yönleriniz var?
- Hangi açılardan verimli değilsiniz?
- Neleri yapmaktan kaçınmalısınız?
Sorular yönelterek
- "Turn-Over oranlarımız yüksek."
- "Müşteri sadakat ölçümleyemiyoruz."
- "Çalışan memnuniyet düşük."
- "Grup içi iletişim az."
- "Sosyal aktivite yok."
- "Organizasyon yapısı tam olarak belli değil kimin kime raporlayacağı vs."
- "Prim sistemi yok."
gibi aldığımız cevaplar ile analizimizi gerçekleştiriyoruz.
Dış analiz ise, işletmenin faaliyet içinde bulunduğu ortamı ve dış şartları tanımaktır. Aynı zamanda dış analiz, rakip işletmelere ilişkin bilgiler toplamaya da imkan vermektedir. Dış çevre analizi yapılırken çevresel faktörlerin işletmeye sunduğu fırsatlar ve oluşturduğu tehditler belirlenir.
Fırsatların belirlenmesinde yönelttiğimiz birkaç soru;
- Bugün hangi gerçekçi fırsatlara sahipsiniz?
- Çevrenizde size fayda sağlayabilecek ne tür gelişmeler oluyor?
- Hangi tekrarlayan yaklaşımlardan fayda sağlayabilirsiniz ve bunu nasıl yapabilirsiniz?
- Şu an yapılmakta olmayan ama yapılabilecek neler var?
- Pazarda neler eksik?
Tehditlerin belirlenmesinde yönelttiğimiz birkaç soru;
- Şu anda mevcut olan olumsuz yaklaşımlar neler?
- Ne tarz engellerle karşılaşmaktasınız?
- Beklenen iş, ürün ve hizmet standartları değişiyor mu?
- Değişen teknoloji, konumunuzu tehdit ediyor mu?
- Ekonomik problemleriniz var mı?
- Rekabette size zarar verebilecek engeller neler?
- Şu an bu iş modeliyle hangi engellerle karşılaşıyorsunuz?
Bu sorulara yönelik aldığımız cevaplarımızı en başta bahsettiğimiz matrisimize yazıyoruz. Ve analiz etmeye başlıyoruz. Bu matrisle beraber hep konuşulan ama yazılmayan, akıllarda kalan cümleleri, kelimeleri bir çerçevede görmüş oluyoruz. Daha sonra bu yazılan maddeleri önem sırasına göre sıralıyoruz ki alacağımız aksiyonları zamanında alabilelim.
GZFT; güçlü yönler, zayıf yönler, fırsatlar ve tehditler anlamına gelir ve bu nedenle SWOT analizi, işletmenizin bu dört yönünü değerlendirmek için bir tekniktir. Kuruluşunuzun en iyi avantajı için sahip olduklarınızdan en iyi şekilde yararlanmak için bu analizi kullanabilirsiniz. Neyin eksik olduğunu anlayarak ve sizi farkında olmadan yakalayabilecek tehlikeleri ortadan kaldırarak başarısızlık olasılığını azaltabilirsiniz.
Tek bir kişi veya bir grup insan tarafından yapılabilir. Her iki durum da yalnızca birkaç adımın gerçekleştirilmesini içerir;
- Firmanın zayıf yönlerini ve güçlü yönlerini listelemek için dahili verilerin sentezi
- Olası tehditleri ve fırsatları belirlemek için dış verileri toplama
Genellikle insanlar kendi güçlü yönlerini hiç sektirmeden eksiksiz söyleyebiliyor fakat iş zayıf yönlere gelince orada bazı noktaları atlayabiliyorlar. İşte burada bir dış göz olması bize doğru analiz yapmakta oldukça yararlı olacaktır. Bu yüzden, SWOT analizinde sadece üst yönetimle yapmanın uygun olmadığını düşünüyoruz. Bir dış göz olarak çalışan ama şirketi iyi tanıyan birinin olması burada oldukça mühim oluyor.
Biz ne kadar doğru noktalara isabet edersek aslında o kadar gelişiyoruz demektir. Her şeyde iyi olduğunu iddia etmek veya her şeyin güzel gittiğini söylemek değişim ve gelişimi durdurmak demektir. Bu da hem kişi için hem de şirketler için bir gerileme olarak görülebilir. Mükemmel, kusursuz organizasyon diye bir şey yoktur ama kusursuz stratejiler vardır.
Nasıl ki cep telefonlarımızdaki popüler uygulamalarımızı hep güncel tutuyoruz yeni trendlerden geri kalmamak için aynı şekilde kurumumuzu da güncel tutmalıyız. Dolayısıyla şirketlerin ihtiyacı olan şey; dürüstlük, yeni dünyayı ve rakipleri takip etmek, kendilerini korkmadan eleştirebilmektir.
GZFT Analizi Vaka Çalışması
Daha önce de bahsettiğimiz gibi analizler her şirket nezdinde özeldir. Tabi genel pek çok şirkette bulunan ortak zayıflıklar ve tehditler de vardır;
- Döviz kurlarının dalgalanması,
- Türkiye’nin ekonomik durumu,
- Türkiye’nin siyasi konumu,
- Turn-Over oranlarının yüksekliği,
- Kurum içi iletişimsizlikler,
- Güçlü yön olarak,
- Müşteri ile güçlü iletişim,
- Müşteri, çalışan sadakat oranı yüksekliği vs. gibi.
SWOT analizi örneği verecek olursak; bir şirket, fırsat, teklif, sipariş ve satış ve sonrası süreçlerin takibinde zorlanma yaşadıklarını dile getirdiler ve bu konuyu zayıf yön olarak bize açtılar. Bizler Albert Solino olarak bu zayıflıkları için bir dijital dönüşüm projesinin yapılmasını ve bu konuda bir aksiyon alınmasını öneriyoruz. Bu projenin ardından sistemlerini düzenli takip eden, raporlarını düzenli alan, karlılığını düzenli ölçen şirketler haline geliyorlar.
Başka bir firma zayıf yön olarak yetkin eleman bulamadığından muzdarip. Aksiyon olarak çalışanlara pozisyonları kapsamında yetkinliklerini artıracak eğitim önerileri verdik ve uygulamalarını sağladık. İşten çıkarmak yerine ya da yeni birini aramak yerine oldukça fayda sağladı.
İnsan kaynakları departmanına, işe alınacak kişiler için eski usül sorular yerine yetkinlik matrisleri tasarlayarak çok zaman kaybetmeden hatalı bir seçim yapmadan doğru kişiyi seçmelerini sağlayabildik. Dolayısıyla her sektörün dış faktörleri yani fırsat ve tehditleri de farklı olabilmekte.
SWOT Analizlerini aslında tam tersi TOWS şeklinde eşleştirme biçiminde de yapabiliyoruz. Yani güçlü yönleriniz ile fırsatları eşleştirebiliyoruz ya da güçlü yönlerinizle tehditleri fırsatlara çevirebiliyoruz. Örneğin; İlk olarak işletmeye maddi güç, pazar payı veya itibar sağlayacak güçlü yönler ile pazardaki fırsatların eşleştirilmesi yaparak aksiyon alabiliyoruz. İşletmenin hala faaliyette bulunduğu ve güçlü olduğu sektörde bir büyüme ya da yeni açılım varsa zaman kaybetmeden fırsatları değerlendiriyoruz (çünkü fırsatlar uzun süreli olmayacaktır ve bu fırsatlar rakip işletmeler için de geçerli olacaktır.)
İkinci olarak pazarda bir tehdit olabilir, ancak işletme güçlü yönleri ile bir aksiyon alabilir veya ölçülebilir bir riske girebilir. Pazarda bir ürüne yeni kısıtlamalar, kotalar veya regülasyonlar gelebilir, ancak işletme güçlü pazarlama faaliyetleri veya fiyat esnekliği ile bu tehditleri aşabilir. Başka bir durumda; zayıf yönler ile pazardaki fırsatların eşleştirilmesi yapılabilir. Pazarda bir fırsat olabilir ancak işletmenin bu fırsatı değerlendirebilecek bir yetkinliği olmayabilir. O zaman biz yetkinliği artırmaya yönelik çalışmaktayız. Ancak fırsatların değerlendirilmesi, gelirde büyüme veya şirketin gelecekte var olması açısından oldukça önemlidir. Örneğin, pazarda yeni bir ürüne talep geldi ancak işletmenin bunu üretecek bir tesisi, kapasitesi veya yeterli bir bilgisi yok. O takdirde söz konusu ürün konusunda uzmanlaşmış bir işletmeye ürettirilebilir. Pandemide bu duruma sıkça şahit olduk. Maske talebiyle birlikte maske makinaları, dışarıdan ürettirme veya direk tesis kurmaya kadar gidildi. Ve erken aksiyon alanlar ciddi kazançlar elde ettiler.
Çalışmış olduğumuz bakliyat firması örneğin bu pandemi döneminde kazançlarını ciddi ölçüde artırdı çünkü insanlar evde yemek yapmak için bakliyata yöneldiler. Mesela karantina süreci ile beraber sağlıklı yaşam oldukça popüler hale geldi. Vegan ve vejetaryen beslenme arttı bu da onları bakliyata doğru itti. Bitki bazlı protein tozlarından, her türlü vegan yiyecekte artış oldu. Bunları erken analizlerle fırsatlara koyanlar iyi kazanç elde ettiler ve trendleri de yakalamış oldular.
SWOT Analizi Örnekleri
SWOT analizine örnek olarak Coca Cola Company'yi örnek verebiliriz;
Güçlü Yönler:
- Ürün çeşitliliği
- Pazar payı
- Marka bilinirliği
- Gizli tarifler
Zayıf Yönler:
- Sağlık trendleri
- Şeker ikamesi
- Mevcut konumlandırma
Fırsatlar
- Sağlık trendleri
- Birkaç büyük rakip
Tehditler
- Daha sağlıklı alternatifler
- Olumsuz basın ve medya kapsamı
GZFT örneği olarak ikinci olarak da Zara markasının güçlü ve zayıf yönleri, fırsatlar ve tehditlerinden bahsedebiliriz;
Güçlü Yönler:
- Verimli üretim ve teslimat
- Rekabetçi fiyatlandırma
- Güçlü küresel varlık
- Yeni trendlere hızlı tepki
Zayıf Yönler:
- Sıfır politikalı reklamcılık
- Sınırlı ürün stoğu
- Tartışmalar
- Yüksek moda taklidi
Fırsatlar
- Yüksek moda için artan talep
- Hızlı moda
- Pazar büyümesi
Tehditler
- Büyüyen rekabet
- Artan maliyetler
- Düzenleyici tehditler
Albert Solino GZFT Analizi Danışmanlık Yaklaşımı
Biz SWOT analizi ile birlikte diğer sorularda belirttiğimiz gibi Strenghts, Weakneses Opportunies ve Threats kapsamında bir matris oluşturuyoruz. Ve bu matrisle aslında işletmeyi güzel bir muayene etmiş ve ardından röntgenini çekmiş oluyoruz. Bu analizler işletmelerin mevcut durumlarını %100 tespit etmek için yeterli değildir ama iyi yapılırsa büyük bir fayda sağlayacaktır. SWOT analizi bir mevcut durum analizi yapılmasıdır. Mevcut durum belirlendikten sonra alınacak kararlar ile stratejik yol haritası belirlenir. Her sektöre ve her kuruma göre farklı aksiyonlar alınabilir. Sonunda en az bir ya da birkaç konuda rakiplerinize avantaj sağlayabilirsiniz. Örnek vermek gerekirse;
- Bağlantı elemanları sektöründe bir firmaya hizmet verdik. Yurtdışında büyük bir otomobil markası ülkemizde açılacağı haberini alarak rakiplerinden önce davranıp onun tedarikçisi konumuna geçmişti.
- Pandemi ülkemize Mart ayında geldi. Fakat dünyada yılbaşından itibaren vardı ve geleceği kesindi. Akıllı davranan kişiler aslında dezavantaj gibi görünen bir konuyu kendilerine avantaj haline getirdiler. Hemen alanları ve imkanları varsa maske makineleri yapmaya başladılar, maske ürettiler ya da bir anda dezenfektan üretmeye ve satmaya başladılar.
SWOT analizi ile size sunduklarımız;
- Rakiplerinize üstünlük sağlayabilirsiniz.
- Kendinizi sürekli güncel tutabilir ve farkındalığınızı artırabilirsiniz.
- Doğru ve zamanında aksiyonlar alarak maliyet azaltabilirsiniz.
- Bağlılık ve sadakat ölçümleri ve çıkan sonuçlara göre alınacak aksiyonlarla turn-over oranlarını aşağıya çekebilirsiniz.
Albert Solino olarak bizler strateji konusunda oldukça titiz ve geleceğe yönelik çalışıyoruz. Yapılabilecek analizler de bizi geleceğe doğru aksiyonlar alarak sağlam adım atmamızı sağlıyor. Dolayısıyla, her projelerimizde Yönetim Danışmanlığı, İnsan Kaynakları Danışmanlığı, Pazarlama Danışmanlığı, Dijital Dönüşüm Danışmanlığı ve birçok hizmet alanımızda mevcut durumu da görmek adına mutlaka kapsamlı bir GZFT Analizi yapıyoruz. Bu aksiyonlar ile şirketlere yön vermiş, hedeflerini belirlemiş oluyoruz ve üst yönetime ile çalışanlara farkındalık kazandırıyoruz. Müşterilerimizin, her zaman sektörlerindeki diğer rakiplerinin farkında olup yarışta olmalarını ve hedefledikleri kazancı sağlamalarına yardımcı oluyoruz.
Çok sevdiğimiz bir söz vardır
“Eğer eleştiriden korkuyorsanız, dünyada hiçbir şey yapmadan geçip gideceksiniz demektir.”
Aslında biz SWOT analizi ile çok ciddi eleştiriler yapıyoruz ve müşterilerimizin de kendilerine yapmalarını sağlıyoruz. Dolayısıyla aslında onlara kendilerini eleştirme keyfini yaşattığımız da yeni teknolojilere ve yeni trendlere uyum sağladıklarını görme farkındalığı veriyoruz.
Yaklaşımımız, olanı en net şekilde ortaya çıkarıp iyileştirmeye odaklanmak ve bir an önce başlamaktır.