Patent Tabanlı Teknoloji Transferi Destekleme Çağrısını detaylandırmadan önce patent konusundaki mevcut durumu ortaya koymak gerekecektir. Patent konusunda ülkemizin, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelere kıyasla istenen seviye bir türlü çıkamadığı bilinen bir gerçektir. İstatistiklere bakınca ülkemizde yapılan patent başvuru sayılarının yetersiz olduğu apaçık görünmektedir. Patent başvuru ve verilen patent sayısının az olması, Dünya’ nın en büyük 20 ekonomisinden biri olan ülkemizin, 2019 Küresel Rekabet Raporu’ nda 61. sırada kendisine yer bulmasının sebeplerinden biri olarak söylenebilir.
Patent başvuru sayılarının artırılmasını desteklemek, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve TÜBİTAK’ ın üzerinde uzun zamandır çalıştığı bir konudur. Ülkemizde çeşitli kamu kurumları patent ve tescil giderlerinin bir bölümünü geri alabileceğiniz programlar yürütmektedir. Ayrıca son yıllarda Ar-Ge Merkezleri ve teknoloji bölgelerinde yer alan firmalara patent sayılarının artırılması için yoğun ödevler verilmektedir. Bu çalışmalar kısmen de olsa meyvesini vermiş ve ekonomik durgunluğunun olumsuz etkilediği 2018 yılı dışında kalan senelerde başvuru sayıları ortalama %20 oranında artmıştır. Patent sayılarını artırmak, buluşa yönelik yeni teşvik programları oluşturmak halen önemli bir konu iken, üzerine kafa yorulması gereken bir konu daha gün yüzüne çıkmıştır.
Patentlerin Ticarileşmesi:
Türkiye’de de teknoloji odaklı yatırımlar, uluslararası pazarlardaki kadar olmasa da pozitif artış göstermektedir . Bu artışın hızlandırmak için bir çok vergisel teşvik de yürürlüğe girmiştir. Fikri mülkiyet haklarının ticarileştirilmesi için, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri’ndeki firmalar ve Ar-Ge Merkezleri için kurumlar vergisi istisnası getirilmiş, gayri maddi haklar ve sınai mülkiyet haklarına yönelik vergisel teşvikler ve teknolojik ürünlere yönelik yatırım destek programları oluşturulmuştur. Bu desteklere bir yenisi daha, ülkemizde geliştirilen ve patent ile korunan teknolojilerin ticarileşme potansiyelini artırmak için geçtiğimiz hafta TÜBİTAK tarafından Patent Tabanlı Teknoloji Transferi Destekleme Çağrısı devreye alınmıştır.
Patent Tabanlı Teknoloji Transferi Destekleme Programı; üniversitelerde, araştırma kurumlarında ve teknoloji geliştirme bölgelerinde geliştirilen patentli teknolojileri, lisanslama veya devralma yoluyla temin edip üretime aktarmak isteyen firmaların, teknoloji sahibine ödeyecek olduğu hizmet alım giderlerinin desteklenmesi amacıyla açılmıştır. Böylelikle sanayi firmaları, ülkemizde geliştirilmiş teknolojileri ekonomiye kazandırabilecektir.
Programın Beklenen Etkisi Nedir?
Yukarıda da özetlemeye çalıştığımız üzere Patent Tabanlı Teknoloji Transferi Destekleme programından beklentiler şu şekildedir:
- Yükseköğretim kurumları, araştırma altyapıları, kamu kurumları, kamu araştırma merkez ve enstitüleri ve erken aşama teknoloji şirketlerinin sahip olduğu patentlerin ekonomiye daha kolay şekilde aktarılması
- Teknoloji transferinin yaygınlaşması ve ulusal bilgi birikiminden daha fazla faydalanılması
- Teknoloji transfer ofislerinin sürdürülebilirliğinin sağlanması
Programa İlişkin Temel Hususlar nelerdir?
-Çağrıda projeler en fazla 60 ay süre ile desteklenecektir. Destek oranı üst sınırı büyük ölçekli Müşteri Kuruluş için KOBİ ise %75, büyük ölçekli ise %60’tır.
-Patentlerin devredilmesi veya lisanslanmasına uygulanacak destek oranı her bir patent için aşağıdaki oranlara göre belirlenecektir:
- Temel destek oranı %25’tir.
- Müşteri Kuruluş KOBİ ise %15 ek destek verilir.
- Müşteri Kuruluşun Çağrı Duyurusu ekinde yer alan yüksek teknoloji sektörlerinde faaliyet göstermesi veya lisanslanan patentin yüksek teknoloji IPC sınıflarından birini içermesi durumlarında destek oranlarına %15 ilave edilir.
- EPO, JPO, KIPO, CNIPA veya USPTO nezdinde tescil edilmiş patentler için destek oranına %10 ilave edilir.
- Müşteri Kuruluşun bir ya da daha fazla teknoloji sağlayıcı kuruluştan en az iki patenti lisanslaması ya da devralması durumunda destek oranına %10 ilave edilir.
-Proje başvuruları için ön kayıt son tarihi 17 Ağustos 2020, başvurunun online gönderimi için son tarih 31 Ağustos 2020’ dir. Destek başlangıcı 1 Ocak 2021’dir.
-Desteklenen projelerin toplam bütçesi 30.000.000 TL’ dir.
-Proje bütçeleri en fazla 2.000.000TL olabilir.
TÜBİTAK’ın yeni açmış olduğu Siparişe Dayalı Ar-Ge Proje Çağrısıyla ilgili blog yazıma buradan ulaşabilirsiniz.
Fırat Özdemir
Takım Lideri | Ar-Ge & Tasarım Merkezleri