Son zamanlarda ülkemiz teşvik ekosistemine, üreten ve ürünlerini satmak isteyen firmaların özellikle ekonomik olumsuzluklardan zarar görmemesi için, farklı bakanlıkların yürüttüğü destek programları eklenmiş ve mevcut programlarda da güncellemeler yapılmıştır. Bu yazımızda ülkemiz ekonomisinin temel taşı olan ve istihdamın yüzde 80’ ine yakınını gerçekleştiren KOBİ’ lerin en fazla fayda sağladığı devlet teşviklerinden bahsedeceğiz.
Geçtiğimiz yıl güncellenen yeni tanımı ile, ülkemizdeki KOBİ sayısı 3 milyon 470 bine* ulaşmıştı. Yeni tanım ile KOBİ statüsü kazanan 10bine yakın firma, küçük ve orta ölçekli işletmelerin faaliyetlerini desteklemek için çalışmalar sürdüren KOSGEB’ in yürürlükteki destek programlarından faydalanmaya başladı. KOSGEB ve aşağıda detaylandıracağımız destek programları, mevcut durumda KOBİ’ lerin en çok zorlandığı yeni müşterilere ulaşmak, ekonomideki değişimler ve sektördeki yabancı firmalar ile rekabet gibi sorunları çözmeye odaklanmıştır. Peki nedir KOSGEB’ in yürütmekte olduğu güncel destekler:
- İşletme Geliştirme Destek Programı
- Girişimcilik Destek Programı
- Ar-Ge ve İnovasyon Destek Programı
- Endüstriyel Uygulama Destek Programı
- KOBİ TEKNOYATIRIM: KOBİ Teknolojik Ürün Yatırım Destek Programı
- Stratejik Ürün Destek Programı
- KOBİGEL – KOBİ Gelişim Destek Programı
- TEKNOPAZAR – Teknolojik Ürün Tanıtım ve Pazarlama Destek Programı
- İş Birliği Destek Programı
- Uluslararası Kuluçka Merkezi ve Hızlandırıcı Destek Programı
- Kredi Faiz Desteği
- Gelişen İşletmeler Pazarı KOBİ Destek Programı
- KOSGEB Laboratuvar Hizmetleri
Program tanımlarından da anlaşılacağı üzere KOSGEB; yeni iş fikrinin şirketleştirilmesinden mevcut ürünlerin ticarileşmesine, yenilikçi ürün geliştirilmesinden bu ürünün seri imalatına kadar birçok konuda 50 bin TL’ den 5 milyon TL’ ye kadar hibe ve faizsiz kredi desteği sunmakta ve KOBİ’ ler tarafından desteklerinden en fazla faydalanılan kurum olmaktadır.
KOSGEB desteklerine ek olarak KOBİ’ lerin faaliyet çeşitliliklerine göre faydalanacağı diğer desteklerden bir diğeri ise ise Ar-Ge Teşvikleri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri ile TÜBİTAK TEYDEB (Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı)tarafından yürütülen Ar-Ge teşvik ve hibe programlarıdır.
T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ nın son açıkladığı istatistiklere göre ülkemizdeki Ar-Ge ve Tasarım Merkezi sayısı 1462’ ye ulaşmıştır. Bu merkezlerin yüzde 70’inden fazlası KOBİ’ ler tarafından kurulmuş ve yoğun olarak otomotiv, beyaz eşya, makine ve yazılım geliştiren merkezlerden oluşmaktadır. Yenilikçi ürün geliştirme çalışmaları yapan ve Ar-Ge Merkezi için en az 15, Tasarım Merkezi için en az 10 teknik personele sahip firmalar, merkez belgesini alarak yapmış olduğu bu çalışmalar için destek ve vergisel avantajlardan faydalanabilecektir.
Geçtiğimiz aylarda yapılan güncelleme ile büyük ölçekli firmaların artık çağrılı programlar dışında TÜBİTAK TEYDEB desteklerinden faydalanamayacak olması, kurumun destek bütçesinden KOBİ’ lerin daha fazla pay alacağını göstermektedir. Bu nedenle özellikle ticarileşme ve ithalat engelleme potansiyeli yüksek, bilimsel yöntemler kullanılarak elde edilecek, Ar-Ge ve yenilikçi yönü kuvvetli ürün/süreç fikirlerinin projeleştirilerek, TÜBİTAK’a sunulmasını tavsiye etmekteyiz.
İşletmelerin yeni ürünler geliştirmek, rekabet gücünü artırmak ve farklı nakit ihtiyaçlarına kaynak yaratmak gibi hedeflerini kapsayan yukarıda bahsettiğimiz devlet destlerine ek olarak ihracat gücünü geliştirmek isteyen KOBİ’ ler T.C. Ticaret Bakanlığı desteklerinden de faydalanabilmektedir. İhracat destekleri:
- Yurt Dışı Pazar Araştırması
- E-Ticaret Sitelerine Üyelik
- Pazara Giriş
- Yurt Dışı Birim Açma
- Yurt Dışı Tanıtım Faaliyetleri
- Yurt Dışı Marka Tescil Faaliyetleri
- Yurt Dışında Gerçekleştirilen Fuar Katılımları
- Belgelendirme ve Test Giderleri
çalışmalarını kapsamaktadır. Yukarıda listelenen faaliyetleri yürüten ve ihracat birliklerine üye olan KOBİ’ ler, bu faaliyetlere ilişkin harcamalarının yüzde 50 ile 70’ ini hibe olarak alabilmektedir.
Bakanlığın yürüttüğü diğer önemli destek programları ise aşağıda detaylandırılmıştır:
Tasarım ve Ürün Geliştirme Projeleri Desteği:
Firmaların endüstriyel tasarım ve inovasyon kapasitelerini artırarak, ihracata dönük katma değerli ürün üretmeleri amacıyla geliştireceği projelerde kullanılmak üzere istihdam edilen tasarımcı, modelist ve mühendislerin brüt maaşları, alet, teçhizat, malzeme ve yazılım giderleri, seyahat ve web sitesi üyeliğine ilişkin giderleri desteklenmektedir. Programın proje başına vereceği toplam hibe desteği 1.4 milyon USD’ dir ve destek süresi 36 aydır.
Küresel Tedarik Zinciri Yetkinlik Projeleri Destekleri:
Programın amacı; yurt içinde yerleşik firmaların, ciro ve marka bilinirliği yüksek, küresel ölçekteki firmaların tedarikçi listelerine girebilmeleri adına ihtiyaç duydukları; ürün geliştirme, test/analiz, doğrulama, kalite kontrol ve ölçme çalışmalarına yönelik alet/teçhizat, yazılım, eğitim, seyahat, danışmanlık ve sertifikasyon çalışmalarını desteklemek olarak belirtilebilir. Küresel Tedarik Zinciri Yetkinlik Projeleri kapsamında destek oranı %50 ve sağlanacak maksimum destek tutarı 1 Milyon Dolar olarak belirlenmiştir. Maksimum proje süresi ise 2 senedir.
Geçtiğimiz yıllarda KOBİ’ ler tarafından en çok talep gören ve halen yürürlükte bulunan devlet desteklerini kısaca özetlemeye çalıştık. Umarız inişli çıkışlı bu piyasa şartlarında bu destekler, gelişme ve büyüme amacı güden siz değerli KOBİ’ lerimizin ihtiyaçlarına bir nebze fayda sağlar.