Dahi Bir İş Lideri Olan Bill Gates’ten Yönetim İpuçları

Bir şirketin yönetimi ile ilgili en büyük dersler elbette dünya genelinde öneme ve değere sahip şirket sahiplerinden alınır. Bir şirketi kurmak sadece ilk adımdır. Başarı o şirketi büyütmek ve geliştirmektir.

Bill Gates yaptığı konuşmalar ve verdiği seminerlerde genellikle çalışma ve azim konusu üzerinde durmaktadır. Ona göre yönetim stratejisinin temel dersi kendi işinize odaklanmaktır.

Kendisi dünyanın en iyi üniversitelerinin birinde öğrenciyken okulu yarıda bırakmıştır. Çünkü onun için doğru olan iş yazılım yapmak ve bu konuda ilerlemektir. Yönetim stratejisinde herkes bildiği ve yapabildiği en doğru işi yaparsa sistem çalışır. Nitekim kurduğu şirketin başarılarını görünce Bill Gates’e katılmamak mümkün değildir.

Bill Gates bir yazılımcı ve bir şirket sahibi olmanın yanında iyi bir yönetici ve liderdir. Bunu söylememin nedeni iyi bir mühendis ya da yazılımcı olmanız sizin iyi bir yönetici olduğunuz anlamına gelmez. Ne zekâ ne de tecrübe bir insanın başarılı bir yönetici olmasına tek başına yetmez. Kriz anlarında sakinlik, önemli ve riskli kararlar alma aşamasında basiret, tüm bu hasletler yanında iyi bir yönetici diyebileceğimiz kişide olması gereken en önemli özellik liderlik vasfıdır. Lider karakter özelliklerine sahip Bill Gates’in yönetim tarzının ve özelliklerinin neler olduğuna bakalım.

Bir Vizyona Sahip Olması

Vizyon sahibi kişi düşlediği hayale ulaşmak için çabalayan kişidir. Tanım olarak romantik anlamlar çağrıştıran bu karakter özelliği reelde karşılığını bulduğunda gerçekten sahibini tüm dünyanın saygıyla anacağı kişiler arasına sokabilir.

Bahsedilen vizyon, Bill Gates’in sahip olduğu vizyon olunca çok daha fazlasını düşünmemiz gerekir. Bill Gates kendi hayallerini gerçekleştirerek sadece insanların saygısını kazanmadı tüm insanlığın yaşam standartlarını olumlu anlamda değiştirdi. Bu durum kendi hayatında da bir dii değişikliğe yol açtı.

Bir anda dünyanın en zenginlerinden, hayatı en çok araştırılan, merak edilen dâhilerinden biri olmasını sağladı. Tüm bu rüya gibi biyografinin başlangıcını yine çocukluğunda aramak zorundayız.

Bill Gates daha çok küçükken bilgisayarların insanların hayatını nasıl kolaylaştırdığını fark etmiştir. Bu öngörüyü arkadaşı ile paylaşarak kendine bir vizyon oluşturmuştur. Gelecekte her insanın evinde bir bilgisayar olacağını düşlemiş ve edindiği bu vizyona göre çalışmalarına başlamıştır.

Çok Çalışmanın Hakkını Vermesi

Bill Gates ile ilgili aklımıza ilk gelen konulardan biri de kendisinin dahi seviyesinde bir zekâya sahip olmasıdır. Bu özelliği daha çocuk yaşlarda kurduğu hayallerinde, geliştirdiği vizyonunda kendini göstermiştir.

Yine de zekâ asla tek başına bir başarı kriteri sayılamaz. Ham zekâyı işlemenin birincil koşulu çok çalışmak, etkili ve verimli çalışmanın yolu da belli bir plan ve disiplin içerisinde bulunmaktan geçer. Nitekim Bill Gates de kendisiyle yapılan bir röportajda daha lisedeyken gününün büyük çoğunluğunu kendi hazırladığı bir çalışma programına büyük bir iradeyle uyarak geçirdiğini söylemiştir.

Şirketine Aldığı Elemanları Çok Dikkatli Seçmesi

Kuracağınız şirkette zeki olmanız ya da çok çalışmanız sizi tek başına başarıya ulaştıramaz. Hiç kimse tek başına servet sahibi olamaz. İyi bir yönetici başarılı bir şekilde büyümenin temel dinamiklerinden birinin doğru insanlarla çalışmak olduğunu bilir. Altınızda çalışacak insanların her şeyden önce sizin çalışma arkadaşlarınız olduğunu unutmamalısınız.

Yönetici bir çalışma ortamında iş bölümü yapabilmeli, personelinin hem kendisi hem de birbirleriyle uyum içinde çalışmasını sağlayabilmelidir. Tüm çalışma arkadaşları bir makinenin dişlileri gibi düşünürsek bu makinenin aksamadan çalışabilmesi için dişlilerin hiçbirinde bir sorun olmaması gerekir. Bu noktada birlikte çalışılacak kişiler özenle seçilmeli, personel görevlendirmelerinde duygusal davranılmamalı, liyakat esasına göre görev dağılımında bulunulmalıdır. Bunu bilen ve başarıyla uygulayabilen başarılı yöneticilerden biri de Bill Gates’tir. Şirkete aldığı kişileri özenle seçen Bill Gates araştırmacı yönü olan, çalışmayı ve yeni fikirler üretmeyi seven kişileri seçer. Bu kişileri seçerken kişilerin kendisine olan yakınlıklarına bakmaz, işe alacağı kişilerin nitelikleriyle ilgilenir.

Temelde başarmak ve büyük bir şirket olmak zor ve karmaşık görülebilir. Bunun kolay olduğunu söyleyemeyiz. Fakat Bill Gates’in başarı için uyguladığı basit stratejileri vardır. Şimdi bu stratejilerin neler olduğuna bir bakalım.

Çalışmayı Asla Bırakmayın

Hayat sürprizlerle doludur, içinde her şey olabilir. İş hayatımızdaki hamlelerimiz sonrasında başarılı olabileceğimiz gibi başarısız da olabiliriz. Hatta genel olarak en başta başarısızlığın daha olası olduğunu söylesek pek de yanlış olmaz.

Bugün çoğu büyük şirket sahipleri, değerli yöneticiler olarak anılan kişiler bu başarılarına ilk denemelerinde ulaşmamışlardır. Onları sonunda başarıya götüren yol, başlarına gelen talihsizliklerden asla yılmamaları, başarısızlıklarından ders çıkarabilmeleridir. Bill Gates de iş hayatında ne olursa olsun çalışmayı ve başarma isteğini her zaman diri tutmuştur.

Küçük Hedefleriniz Olsun

Büyük bir hedefinizin muhakkak olması gerektiğini biliyoruz. Bill Gates’in 1970’lerde en büyük hedefi her evde bir bilgisayar olması ve bu bilgisayarlara işletim sistemleri kurmaktı. Bu hayal kendisinden ilk kez duyan arkadaşları hatta ilk başlarda belki kendisi için bile ulaşılması imkânsıza yakın bir hedefti.

Bugün Bill Gates 1970 yılında, parasız, kafasında sadece hayal olarak addedilecek bu projeyi gerçekleştirdi. Tamam, da bunu bir anda mı başardı? Hedefler ne kadar büyük olursa olsun onu gerçekleştirmek için önümüzde birçok öncelikli küçük hedef ve hayatta her şeyin bir karşılığı olması gibi bu küçük ve acil hedeflerimizin önünde bir sürü engeller vardır. Aşılan her engel gerçekleşen küçük bir hedefi, gerçekleşen her hedef yerine gerçekleşmesi beklenen yeni hedeflere bırakacaktır.

Ulaşılacak hedefler ve bu hedeflerin önündeki engeller adım adım aşıldıkça, en zor ve hayal görülen hedefe ulaşmak da mümkün olacaktır. Bill Gates de çocukluğundaki büyük hayali, gerçekleştirebilmek için adım adım hareket etmiştir.

Önce önüne küçük ve gerçekçi hedefler koymuş, her birini sabırla gerçekleştirerek bugün bilişim alanında devrim sayılan hedeflerine ulaşmıştır. Burada asla unutulmaması gereken konu şudur. Bill Gates hayalindeki hedefi gerçekleştirme konusunda asla umutsuzluğa düşmedi. Fakat bu hayali başarmanın yolunun nihai amacına ulaşacağı küçük hedefleri gerçekleştirerek geleceğini biliyordu. Birçok irili ufaklı proje üretti. Küçük hedefleri yaparak yerine büyüklerini koydu.

Kendinizi Asla Kıyaslamayın

Bill Gates’ e göre fikirleriniz eksik ya da hatalı olsa bile vazgeçmemelisiniz. Önemli olan bu eksiklikleri tamamlayabilmek, bu hataları fark edebilecek özeleştiriyi yapabilmektir. Çalışmalarınıza bir faydası olmayacaksa kendinizi başkalarıyla kıyaslamamalısınız.

Çünkü ne siz kendinizi kıyasladığınız kişinin bulunduğu konuma nelerden feragat ederek geldiğini bilebilirsiniz ne de bir başkası başarılı olmak adına sizin verdiğiniz çabayı gerçek anlamda takdir edebilir. ‘’Başkaları ile yapacağınız kıyas kendinize ettiğiniz hakarettir.’’ diyen Bill Gates başarılı olmak isteyen kişilerin sadece kendileriyle ilgilenmeleri gerektiğini vurgulamıştır.

Kurduğu dünya çapında şirketle bilişim alanında devrim yapan Bill Gates’in aynı zamanda başarılı bir yönetici olarak yönetim hakkında verdiği ipuçlarını inceleyelim.

Çalışanlarınıza Önem Vermelisiniz

Daha önce çok çalışmak ve doğru insanlarla çalışmak gerektiğini söylemiştik. Birlikte çalıştığınız insanlara önem vermelisiniz. Bir çalışma ortamında, ister fiziki ister fikri olsun, üretimin her aşamasında en dipten en üste yer alan tüm elemanlar bir çarkı harekete geçiren dişliler gibidir.

Başarılı yöneticiliğin vasıflarından biri, belki de en önemlisi üretimde yer alan bu insanlara konumları ne olursa olsun mesai arkadaşları gözüyle bakabilmekten geçer. Çalışanlarına değer veren ve bunu çalışanlarına hissettiren bir yönetici mutlu bir iş ortamı sağlamış olur ki bu da yapılan işten marjinal verim alınabilmesinin en önemli gerekliliklerindendir.

Ücret muhakkak ki çalışanlar için belirleyici faktörlerden biridir fakat işte motivasyon ve verim artışını sağlayan en önemli unsur çalışanın iş yerinde kendini değerli hissetmesidir. Şirketlerinde binlerce çalışanı olan Bill Gates bu faktörü bir an için bile unutmamıştır.

Bunu bizzat Bill Gates’in bir röportajında sorulan soruya verdiği ‘’Çalışanlarımın mutlu hissetmeleri için çok uğraştım. Gerçekten çok çaba harcadım. Başardığımı, sadece yüzlerinde hep gördüğüm gülümsemeden değil geçmişe nazaran çalışma verimimizin iki katına çıkmasından da anlıyorum.’’ cevabında görüyoruz.

Çok Yüksek Maaş Vermek Yerine Hisse Verebilirsiniz

Bu yöntem genç ve gelecek vadeden insanların bu şirkette çalışmayı seçmesinde önemli bir rol oynamıştır. Özellikle bilişim sektöründe genç insanların işe girdiklerinde ilk amaçları yüksek maaş yerine kendini geliştirebilecekleri bir ortam bulmalarıdır. Çünkü sektör tecrübe ve yeni şeyler öğrenmeye odaklı bir alandır.

Bunu bilen Bill Gates genellikle işe yeni başlayan çalışanlarına yüksek ücret vermek yerine şirketten hisse vermeyi teklif etmiştir. Tabi bu müthiş fikir işe yarayacak benzer bir sürü şirketinde yönetim stratejilerinde kullandıkları bir yöntem olmuştur.

Bu sayede Bill Gates’in genç çalışanları kendilerini gösterme konusunda çok daha fazla çaba harcarken, şirketleri de sürekli genişleyen, bu genişlemeyi pozitif anlamda gelişerek yapan şirketler haline gelmiş, Bill Gates’in bu uygulaması birçok girişimciye örnek olmuştur.

Piyasayı ve Sektörü Çok İyi Takip Etmelisiniz

Dünya özellikle bilgisayar çağına geçildikten sonra hızla gelişen ve değişen bir yer halini aldı. Bu durum ister istemez şirket sahiplerinin sürekli gündemi, sektörü ve piyasayı takip etmesine yol açtı.

Hangi sektörde olursanız olun eğer hizmet sunduğunuz iş sektöründeki yenilikleri takip etmezseniz uzun vadede yok olmaya mahkûm olursunuz. Günümüzde bir sürü teknoloji devi piyasayı yeterince iyi ve doğru takip edemeyince sektörden silinmişlerdir.

Örnek vermek gerekirse Bill Gates internetin gelişimini takip edemediği bir dönemde internete uygun ürün geliştiremedi ve ister istemez piyasadan uzaklaştı. Bu durum sahibi olduğu Microsoft hisselerini düşüşe geçirdi.

Yaşanan bu krizde Bill Gates yaşadığı durumun analizini iyi yaparak önlemler aldı. Bu önlemler sayesinde krizden çıkmakla kalmadı, internete en uyumlu ürünleri sağlayan şirket oldu. Burada hem kriz yönetimini hem piyasa takibini hem de başarısızlıktan ders çıkarabilmenin ne kadar önemli olduğunu anlıyoruz.

Piyasayı Sadece Takip Etmeyin Öncü Olun ve Şekillendirin

Ekonomi piyasasında, aynı sektördeki şirketler sürekli rekabet halindedir. Eğer doğru stratejiyi ve yöntemi belirlemezseniz uzun süre piyasada kalamazsınız. Sürekli dinamik düşünebilen bir yönetim anlayışıyla, takip ettiğiniz piyasayı şekillendirecek ve yön verecek ürünler ortaya koymalısınız. Eğer bunu başarabilirseniz sektörde güçlü adımlarla ilerlersiniz. Bunun güzel bir örneğini Bill Gates kendi şirketi olan Microsoft’ta yapmıştır.

Bill Gates kendi ürettiği Windows işletim sistemini piyasaya sürdüğünde sektörde bu bütünleşik olan sistemin daha olgunlaşmadığı ve gelişmediğini görmüştür. Bunu üzerine Bill Gates doğru bir strateji uygulayarak piyasaya birbirinden bağımsız çalışan yeni ürünler sürdü. Bunu gören rakipleri de aynı şekilde birbirine bağlı olmayan ayrı ayrı çalışabilen sistemler piyasaya çıkardı.

Şartların olgunlaştığını gören Bill Gates bu sefer de en baştan çıkardığı bütünleşik olan sistemi piyasaya sürdü. Bu yöntemle hem piyasayı takip etmiş hem öncü olmuş hem de piyasayı şekillendirmiştir. Bu şekilde piyasasında öncü olabilmesi hem şirketin tanınırlığını üst sıralara taşımış hem de sektöründeki en büyük kar payını elde eden şirket olmasını sağlamıştır.

İşinize Odaklanmalısınız

‘’Birçok işe etkin olup hiçbirinde öncü konumda olmamaktansa bir işte ilerleyip lider olun.’’ Bu Bill Gates’in iş hayatındaki temel felsefelerinden biridir. Kurduğu Microsoft şirketi yazılım temelli bir şirketti. Yazılım sektörünün ilişki içerisinde olduğu bir sürü farklı sektör olmasına rağmen Bill Gates hep Microsoft’la işe başladığı bilişim sektörü üzerinde kendini geliştirerek ilerledi. Bazı şirketler birçok alanda faaliyet göstererek bazen başarısız olabiliyorlar. Bill Gates bu riske hiç girmedi. Sadece bildiği ama çok iyi bildiği kendi işine odaklandı ve sektörünün öncüsü oldu.

Gayet Mütevazı ve Alçakgönüllü Olmalısınız

Serveti milyon dolarla ifade edilse de sade bir hayat yaşamayı tercih etmiştir Bill Gates. Bu en başta çok mantıklı gelmese de bunun altında mantıklı ve doğru bir neden vardır. Günümüzde muhakkak Bill Gates’in de lüks olarak satın aldığı ve yaptığı şeyler vardır. Bunlardan en ilgi göreni süper Lüks yatıyla Türkiye’ye tatile gelmesiydi. Medyadan ve insanlardan oldukça ilgi gören yat zamanında çok konuşulmuştu.

Fakat Bill Gates’in yatını görüp zengin ve başarılı yöneticilerin sürekli böyle yaşadığını düşünmeyelim. Bill Gates çok zengin olmadan önce de gayet mütevazı bir hayata sahipti. Tabi ilk başta zengin olmayan birinin sade bir hayat yaşamak zorunda olduğunu söyleyebiliriz. Fakat Bill Gates sade bir ev, aynı şekilde ucuz yollu bir arabayla tanımlayabileceğimiz yaşam biçimini çok zengin olduktan sonra da sürdürmüştür.

Çünkü lüks hayat merakı insanları başarısızlığa sürükler. İnsanların çoğu birden zengin olmayı ve lüks bir hayat yaşamayı isterler. Bill Gates ise iyi bir gelir elde etmeye başladıkça daha çok çalışmaya ve üretmeye devam etti. Bu arada sade hayatından vazgeçmedi. Birkaç zengin hobisi hariç ev, araba, giyim tarzı çoğunlukla sade olmuştur. O çok kazanmadan harcamamayı önemli bir ipucu olarak yöneticilere verir.

Rakiplerinizden Farklı Olmalısınız

Piyasa ve sektörde sürekli rakipler vardır. Bu sizin için bir dezavantaj olabildiği gibi bu durumdan faydalanabilirsiniz de. İyi yönünden bakacak olursak rakipler sırtınıza vurulan kırbaç gibidir. Bir rakip olmadan büyüyemez ve gelişemezsiniz.

Bill Gates sürekli rakiplerinden farklı olarak dünyada bir numara ve lider olmuştur. Her zaman kendi kararlarının peşinden gitmiştir. Yanlış yapsa da bildiği doğrulardan vazgeçmemiştir.

Fakat sürekli bir yanlışın peşinden de gitmemiştir. Piyasa her gün yeni ürünlere ihtiyaç duyar. Bunları karşılayabilen yöneticiler ayakta kalır. Bill Gates rakiplerinin yaptıklarından çok yapamadıklarıyla ilgilenmiş, kendi ürünlerine rakiplerinde olmayan güncel özellikler ekleyerek bu farklılığı ve üstünlüğü sağlamayı başarmıştır.

Zaman Yönetimi

Bill Gates hakkında binlerce yazı, onlarca belgesel ve yine çok sayıda haber yapılmıştır. Başarı ve başarısızlık hakkında birçok sözü olan Bill Gates’in yaşam tarzı hakkında da birçok haber yapılmıştır. Her zaman belli prensipleri olan zengin iş adamı, iş yönetiminin de hayatında koyduğu kurallar ile bağlantılı olduğunu söyler. İş yönetimi için önce kendi hayatınızı yönetmeniz ve ona göre planlamanızı yapmanız gerekir. Bill Gates’e göre neyi, hangi gün ve saatte yapacağınızı bilmiyorsanız başarılı olmanız kesinlikle mümkün değildir!

Yönetim bir zaman idare etme sanatıdır. Başarılı bir lider iş yönetiminde zamanı iyi kullanmasını bilmelidir. Hem kendini hem ekibini doğru yerde, doğru zamanda yönetme yetisine sahip olmalıdır.

Mesela Bill Gates günlük hayatında vaktini dolu dolu geçirdiğini söyler. Boş vakti kalamadığı için televizyon ve sosyal medya ile çok az ilgilendiğini dile getirmiştir. Aynı vakit kullanımını iş hayatında da devam ettiren Bill Gates tıpkı maaş alan bir çalışanı gibi planlanan zaman boyunca işinin başındadır.

Minimal Hayat Tarzı

Bill Gates’in hayata karşı olan bakış açısını iş hayatına da yansıttığını biliyoruz. Bu durumu hem özel hem iş hayatıyla ilgili iki gerçek örnekle anlatmaya çalışalım. Bu örneklerden ilki Bill Gates’in minimal hayat tarzını benimsemesi ile ilgili çok bilinen, çeşitli sosyal platformlarda farklı türevleriyle anlatılagelen bir anekdottur.

Bill Gates yaşadığı şehirde önceden rezervasyon yaptırmadığı, gençliğinde de sıklıkla gittiği bir restorana yemek yemeye gider. O restoranda yakın zamanda işe başlayan garsonlardan biri Bill Gates’in kendi çalıştığı restorana gelmesine hem de alelade bir müşteri gibi orta sıradaki masalardan birinde yemek yemesine çok şaşırır.

Sessizce yemeğini bitiren Bill Gates yasal olarak vermek zorunda olduğu asgari bahşiş tutarını verip kalkmak üzereyken özür dileyen garson Bill Gates’e oğlunun da restorana geldiğini söyler. Gerçekten de kendisinden birkaç hafta önce aynı restorana gelen oğlu Rory John Gates kendisi ve arkadaşları için restoranın localarından birinde yer ayırtmış, sekiz arkadaşıyla birlikte menüdeki çoğu yemeği istemiştir.

Yemekten sonra da garsonlara kendisi ve arkadaşları adına 1000 dolar bahşiş bırakmıştır. Oğlunun cömertliği karşısında kendisinin bu idareli tutuma şaşırdığını söyleyen garsona şaşırmamasını söyleyen Bill Gates verdiği cevapta ‘’ Neden şaşırdığını anlayamıyorum. Ben sıradan bir avukatın oğluyum, o ise milyoner iş adamı Bill Gates’in oğlu.’’ demiştir.

Minimal hayat tarzını sadece özel hayatında değil iş hayatında da sürdüren Bill Gates, bilindiği üzere Microsoft şirketini kurduğunda çalışmalarına oldukça mütevazı bir ofise başlamıştır. Kısa zaman sonra şirket hızla büyümüş, hem ürünler hem şirketine yaptığı yatırımların miktarı sürekli değişmiştir Bill Gates’in.

Bir zaman sonra değişmeyen tek şey kalmıştır mütevazı şirkette: orta halli eşyaların bulunduğu gösterişsiz ofis… Evet, insan doğası gereği gösterişi sever. Kazanan birinin bunu herkesin fark etmesini istemesi de normaldir.

Fakat gösterişle ilgilenmek yerine harcama konularında minimal düşünebilen Bill Gates gibi yöneticiler büyük olarak anılmayı hak ederler. Nitekim Bill Gates kazandıkça ofisini yenilemek, sosyal statüsünü değiştirmek ve en önemlisi bunu çevresine göstermek gibi küçük düşünceli insanlardan olmamış, kazandığı paranın tamamıyla şirket yatırımlarına yönelmiş, şirketinin değerine değer katmıştır.